Εσωτερικός κόσμος-μαστιχοχώρια

Posted on 13 Ιανουαρίου, 2012

Το βραβευμένο φωτογραφικό λεύκωμα του Στρατή Βογιατζή ‘Εσωτερικός Κόσμος’ αφορά εσωτερικούς χώρους, εστίες, καφενεία, παντοπωλεία, κελάρια κλπ και στα 24 Μαστιχοχώρια της Χίου. Η φωτογραφική εργασία στα Μαστιχοχώρια της Χίου χρειάστηκε 2,5 χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Αποκαλύπτει σπίτια-τοπία που ζουν στα όρια της μνήμης και της πραγματικότητας. Ο φωτογράφος εντοπίζει χώρους οικείους, αν και ξεχασμένους, και τους αποτυπώνει σεμνά, ανεπιτήδευτα, σαν κρυμμένες λαϊκές ζωγραφιές.
Κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του έργου είναι η εντονή παρουσία του χρώματος, η απουσία των ανθρώπων αλλά και η παρουσία αυτών μέσα από τα εσωτερικά σπιτιών, καφενειών, παντοπωλειών, κουρειών, τσαγκαράδικων, αποθηκών κτλ. Η προσπάθεια αυτή έχει σαν στόχο αφενός να αποτελέσει ένα ιστορικό ντοκουμέντο ενός λαικού πολιτισμού που φαντάζει εξαιρετικά εύθραυστoς στις μέρες μας και αφετέρου να αναδείξει και ‘ανασύρει’ στο φως με ένα ιδαίτερο τρόπο κομμάτια της συλλογικής μας μνήμης και παράδοσης. Εκτός όμως από ιστορικό ντοκουμέντο ο ‘εσωτερικός κόσμος’ αποτελεί κι ένα γνήσιο εικαστικό γεγονός αντανακλώντας οχί μόνο τον εσωτερικό κόσμο των μαστιχοχωρίων αλλά και τον εσωτερικό κόσμο του δημιουργού.
~Mάρω Βασιλειάδου, Δημοσιογράφος

Ο Στρατής δεν ψάχνει για το νόημα που σαφώς δεν είναι μια ρομαντική ματιά αποχαιρετισμού σε ένα κόσμο που χάθηκε. Ψάχνει να βρει και να μας στείλει το μήνυμα του πνεύματος της εποχής που χάθηκε και που είναι από τα ζητούμενα των καιρών μας. “Γονατίσαμε απ’ τα πολλά στολίδια μας” λέει ο ποιητής. Το κυνήγι των σύγχρονων αξιών, του καταναλωτισμού και της ατομικής πορείας για την επίτευξη της ευτυχίας μας απομάκρυναν από την ηρεμία, την απλότητα, την ταπεινότητα και την έλλειψη ξιπασιάς που αναδύονται από τον φωτογραφικό κόσμο του Στρατή.
~Γιώργος Πίττας, Λαογράφος

O Σ.Βογιατζής μας οδηγεί επιλεκτικά και μυσταγωγικά στα εσωτερικά των σπιτιών, εκεί όπου ο διάκοσμος τους αντικατοπτρίζει τα ίδια τα τόπια των ψυχών που τα κατοικούν ή τα κατοικούσαν. Εκεί όπου ο χώρος και η διακόσμηση τους δεν είναι μια επιδεικτική εξαπάτηση ή μια φροντισμένη επικάλυψη της αλήθειας αλλά μια ταπεινή σκηνογραφία της ανάγκης, του μέτρου, του άχθους της απώλειας αλλά και του παιγνιώδους οίστρου για τη ζωή, που μαζί με την πίστη και την ελπίδα γαλούχησαν αιώνες ολόκληρους τον λαϊκό πολιτισμό. Τα απλά και τα ουσιώδη αυτού του πολιτισμού, αυτά που πιθανόν να βλέπαμε και στα ευρήματα ενός αρχαίου οικισμού. Εκεί που αναγνωρίζουμε με δέος και ρίγος την πραγματική μας ταυτότητά μας.
~Δήμος Αβδελιώδης, Σκηνοθέτης

Ο ‘Εσωτερικός Κόσμος’ μου θυμίζει κάτι από τα αριστουργήματα της τέχνης της Ανατολής Ξεδιπλώνεται σαν ποιητική συλλογή και χώρις να δηλώνει, να κραυγάζει μας παρασύρει στους χώρους του μετατρέπωντας την περιήγηση μας σε διαλογιστική ενατένιση.
~Pia Jane Bijkerk, συγγραφέας-φωτογράφος

«Είχα την αίσθηση ότι κάθε δωμάτιο είναι ένα πορτρέτο του ιδιοκτήτη, ένα ψυχόγραμμα των ανθρώπων που κατοικούσαν εδώ. Βίωνα έντονα τη παρουσία τους, την αύρα τους τις ιστορίες τους που στριμώχνονταν στις γωνιές του κάθε δωματίου και παρόλο που οι άνθρωποι ήταν απόντες δήλωναν με το πιο εμφατικό και συνάμα μυσταγωγικό τρόπο έντονα παρόντες
Με τους θόλους και τα γέρματα να δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκομαι μέσα σε ναό, ένιωθα ότι έπαιρνα μέρος σε μια ιδιότυπη τελετουργία, ένα είδος φωτογραφικού αγιασμού μέσα σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Δεν έκανα τίποτα παραπάνω από το να αφήσω το μέρος να λειτουργήσει σε μένα και αυτό απαιτούσε χρόνο.

Πολλές φορές έμενα για ώρες μέσα σε ένα δωμάτιο μη ξέροντας πραγματικά τι θέλω να κάνω εκεί. Ενώ οι χώροι που φωτογράφιζα είναι πραγματικοί, ένιωθα ότι είναι ταυτόχρονα και φανταστικοί, ποτισμένοι από την αύρα και τις ιστορίες των ατόμων που έζησαν εκεί και την ίδια στιγμή ξανά βαφτισμένοι μέσα από τα προσωπικά μου βιώματα και εμπειρίες. Οποιοδήποτε αντικείμενο εκεί ένιωθα ότι είναι ταυτόχρονα πραγματικό και συμβολικό. Η φωτογράφηση μετατρέπονταν σε μια σχεδόν διαλογιστική διεργασία, σε ένα βύθισμα μέσα σε μια ενεργειακή χοάνη απ’ όπου ίδιος δεν θα ξανάβγαινα. Τις περισσότερες φορές επέστρεφα στα σπίτια ακόμη και αν πίστευα ότι είχα το υλικό που επιθυμούσα. Πάντα το αποτέλεσμα ήταν πιο αληθινό, πιο ουσιαστικό.»
~στρατής βογιατζής